مهندس مهدی حاتمی در نشست تخصصی که با عنوان «مسیرهای نوین تأمین مالی؛ از بازار بدهی تا تامین مالی جمعی» و به همت گروه سرمایه‌گذاری مرکز مطالعات اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی برگزار شد، بیان کرد: در شرایطی که دسترسی به منابع بانکی روز به روز دشوارتر می‌شود، استفاده از روش‌های نوین تامین سرمایه، به‌ویژه تامین مالی جمعی ، می‌تواند مسیر تازه‌ای برای رشد اقتصادی کشور باز کند.
سرمایه‌گذاری جمعی با مشارکت‌های کوچک
وی با تشریح مفهوم تامین مالی جمعی (crowdfunding) گفت: این مدل در دنیا به سرعت در حال گسترش است و کسب‌وکارها می‌توانند با جذب تعداد زیادی سرمایه‌گذار با مبالغ نسبتا پایین، تامین سرمایه مورد نیاز خود را انجام دهند. در ایران نیز با وجود اینکه این ابزار هنوز نوپاست، تجربه‌های موفقی شکل گرفته است.
مدیرعامل شرکت کسب و کار رضوی ادامه داد: در این روش، سرمایه‌گذاران معمولاً از میان مردم هستند و مشارکت مالی آن‌ها از طریق سکوهای مجوزدار انجام می‌شود. تأمین مالی جمعی نه تنها ابزار جذب سرمایه است، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک کانال بازاریابی مؤثر نیز عمل کند؛ زیرا کسی که روی یک طرح سرمایه‌گذاری می‌کند، به احتمال زیاد مشتری یا حامی آن هم خواهد شد.
تمرکز مجوزها در پایتخت
وی با اشاره به مسیر قانونی این ابزار در ایران اظهار کرد: دستورالعمل اجرایی این نوع تامین مالی در سال ۱۳۹۷ توسط شورای عالی بورس تصویب شد و از سال ۱۳۹۹، نخستین سکوها موفق به اخذ مجوز شدند.
حاتمی افزود: تا امروز، تنها یک سکو در شرق کشور یعنی سکوی رضوی در مشهد موفق به دریافت این مجوز شده و باقی در تهران یا چند شهر بزرگ دیگر مستقر هستند.
وی با بیان اینکه تاکنون بیش از ۱۵۰۰ طرح متعلق به ۷۰۰ شرکت، از طریق این روش تأمین مالی شده‌اند، گفت: حجم کل بازار نیز از ۲۲ هزار میلیارد تومان فراتر رفته است.
حاتمی ادامه داد: ما در سکوی رضوی از سال ۱۴۰۲ تا امروز، ۱۹ طرح موفق را در حوزه‌های متنوعی مثل مواد غذایی، تجهیزات پزشکی، خدمات فنی، آموزش، و صنایع تولیدی اجرا کرده‌ایم.
فرایند شفاف، مشارکت امن
وی درباره سازوکار این روش تصریح کرد: فرایند تامین مالی جمعی تحت نظارت فرابورس انجام می‌شود و هر طرح پیش از جذب سرمایه باید مدارک مالی حسابرسی‌شده، ضمانت‌نامه معتبر، و مدل کسب‌وکار شفاف ارائه دهد. پس از تأیید نهایی، سکو مجاز به انتشار فراخوان سرمایه‌گذاری و جمع‌آوری منابع خواهد بود.
حاتمی افزود: سرمایه‌گذاران حقیقی می‌توانند حداکثر ۵ درصد از هر طرح را خریداری کنند اما اشخاص حقوقی محدودیتی ندارند. پس از پایان طرح نیز گزارش حسابرسی منتشر می‌شود و سود و اصل سرمایه در سررسیدهای مشخص پرداخت خواهد شد.
افق روشن تامین مالی نوین
مدیرعامل شرکت کسب و کار رضوی با اشاره به افق تامین مالی جمعی خاطرنشان کرد: آینده تامین سرمایه در ایران به ابزارهای نوینی چون تامین مالی جمعی گره خورده است. به‌ویژه برای شرکت‌های نوآور، دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها، این مدل نه‌تنها امکان تأمین منابع را فراهم می‌کند، بلکه مالکیت کسب‌وکار را نیز حفظ می‌کند، چون برخلاف ورود به بازار سهام، نیازی به واگذاری سهم نیست.
وی تاکید کرد: در شرایط فعلی اقتصاد ایران، که شبکه بانکی مسیر پُرموانعی پیش پای کسب‌وکارها گذاشته، این ابزار می‌تواند یک جانِ تازه به پروژه‌های کوچک و متوسط تزریق کند.
